”मन कि बात” च्या १०० व्या एपिसोडमधून पंतप्रधानांनी साधला देशवासीयांशी संवाद ..

नवी दिल्ली : १/५/२०२३

माझ्या प्रिय देशबांधवांनो, नमस्कार. आज ‘मन की बात’चा शंभरावा भाग आहे.

मला तुम्हा सर्वांची हजारो पत्रे आली आहेत, लाखो मेसेज आले आहेत …

आणि मी शक्य तितकी पत्रे वाचण्याचा प्रयत्न केला आहे, ते पहा आणि संदेश थोडे समजून घेण्याचा प्रयत्न केला आहे. तुझी पत्रे वाचताना कितीतरी वेळा भावूक झालो, भावनांनी भरून गेलो, भावनेत वाहून गेले आणि मग स्वत:ही संगीतबद्ध झालो. तुम्ही ‘मन की बात’च्या 100 व्या पर्वाबद्दल माझे अभिनंदन केले आहे, पण मी हे माझ्या मनापासून सांगतो…

खरे तर तुम्ही सर्व ‘मन की बात’ ऐकणारे आमचे देशवासी अभिनंदनास पात्र आहात. ‘मन की बात’ ही करोडो भारतीयांची ‘मन की बात’ आहे, ती त्यांच्या भावनांची अभिव्यक्ती आहे.

मित्रांनो, 3 ऑक्टोबर 2014 हा विजया दशमीचा सण होता आणि विजया दशमीच्या दिवशी आपण सर्वांनी मिळून ‘मन की बात’ चा प्रवास सुरू केला.

विजया दशमी हा वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचा सण आहे.

‘मन की बात’ हा देशवासीयांच्या चांगुलपणाचा आणि सकारात्मकतेचा अनोखा उत्सव बनला आहे. दर महिन्याला येणारा एक सण ज्याची आपण सर्वजण आतुरतेने वाट पाहत असतो.

यामध्ये आम्ही सकारात्मकता साजरी करतो. यामध्ये लोकसहभागही आपण साजरा करतो. कधी कधी ‘मन की बात’ सुरू होऊन इतके महिने, इतकी वर्षे उलटून गेली यावर विश्वास ठेवणे कठीण जाते. प्रत्येक एपिसोड स्वतःच खास होता.

प्रत्येक वेळी नवनवीन उदाहरणे, प्रत्येक वेळी देशवासीयांच्या नवनवीन यशाचा विस्तार. ‘मन की बात’मध्ये देशाच्या कानाकोपऱ्यातून, सर्व वयोगटातील लोक सामील झाले. बेटी बचाओ बेटी पढाओ असो, की स्वच्छ भारत चळवळ, खादी किंवा निसर्गावरील प्रेम असो, आझादी का अमृत महोत्सव असो की अमृत सरोवर असो, ‘मन की बात’ ज्या विषयाशी निगडित झाला, त्याचे जनआंदोलनात रूपांतर झाले. , आणि तुम्ही लोकांनी तसे केले आहे.

आता WhatsApp वर मिळवा ब्रेकिंग न्यूज, जॉब अपडेट्स आणि महत्वपूर्ण माहिती! त्यासाठी क्लिक करा आणि जॉईन करा. https://bit.ly/3UoK7E0

अमेरिकेचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा यांच्यासोबत मी संयुक्तपणे ‘मन की बात’ शेअर केली तेव्हा जगभरात त्याची चर्चा झाली.

मित्रांनो, माझ्यासाठी ‘मन की बात’ म्हणजे इतरांमधील गुणांची पूजा करण्यासारखे आहे.

माझे एक मार्गदर्शक होते – श्री लक्ष्मणरावजी इनामदार.

आम्ही त्यांना वकील साहेब या नावाने संबोधत असू. इतरांच्या गुणांची पूजा करावी, असे ते नेहमी सांगत. तुमच्यासमोर कोणीही असो, तुमचा देशबांधव असो, तुमचा विरोधक असो, त्यांचे चांगले गुण जाणून घेण्याचा आणि त्यांच्याकडून शिकण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. त्यांचा हा गुण मला नेहमीच प्रेरणा देत आला आहे. ‘मन की बात’ हे इतरांचे गुण शिकण्याचे उत्तम माध्यम बनले आहे.
‘मन की बात’ हा स्वत:पासून सामूहिक असा प्रवास आहे.
‘मन की बात’ हा स्वतःपासून स्वतःपर्यंतचा प्रवास आहे.
ती मी नाही तर तू त्याची संस्कार साधना आहेस.

आज आपण काही सहकाऱ्यांशी बोलण्याचाही प्रयत्न करू.

हरियाणाचा भाऊ सुनील जगलान माझ्यासोबत आहे. सुनील जगलानजींचा माझ्या मनावर असा प्रभाव पडला आहे कारण हरियाणात जेंडर रेशोवर खूप चर्चा व्हायची आणि मी हरियाणातूनच ‘बेटी बचाओ-बेटी पढाओ’ मोहीम सुरू केली.

आणि त्याच दरम्यान, जेव्हा मी सुनीलजींची ‘सेल्फी विथ डॉटर’ मोहीम पाहिली तेव्हा मला खूप आनंद झाला. मीही त्यांच्याकडून शिकलो आणि ‘मन की बात’मध्ये त्याचा समावेश केला.

काही वेळातच ‘सेल्फी विथ डॉटर’चे जागतिक मोहिमेत रूपांतर झाले. आणि यात मुद्दा ना सेल्फीचा होता, ना टेक्नॉलॉजीचा… मुलीला महत्त्व दिले गेले.

आयुष्यातील मुलीचे महत्त्वही या अभियानातून समोर येते. अशा अनेक प्रयत्नांचे फलित म्हणजे आज हरियाणात लिंग गुणोत्तर सुधारले आहे.

चला आज सुनीलजींशी गप्पा मारूया.

श्रीमान पंतप्रधान – नमस्कार सुनील जी,

सुनील- नमस्कार सर, तुमचा आवाज ऐकून माझा आनंद खूप वाढला आहे.

पंतप्रधान- सुनील जी ‘सेल्फी विथ बेटी’ सगळ्यांना आठवतात… आता पुन्हा एकदा याची चर्चा होत असताना, तुम्हाला कसे वाटते?

सुनील – पंतप्रधान महोदय, पानिपतची चौथी लढाई तुम्ही आमच्या राज्य हरियाणामधून मुलींच्या चेहऱ्यावर हसू आणण्यासाठी सुरू केली होती, जी संपूर्ण देशाने तुमच्या नेतृत्वाखाली जिंकण्याचा प्रयत्न केला होता, ती माझ्यासाठी, प्रत्येकासाठी खूप महत्त्वाची आहे. मुलीचे वडील आणि जे मुलींवर प्रेम करतात.
पंतप्रधान- सुनील जी, तुमची मुलगी आता कशी आहे, ती आजकाल काय करत आहे?

सुनील- होय, माझ्या मुली नंदनी आणि यचिका आहेत, एक 7 व्या वर्गात शिकते, एक 4 व्या वर्गात शिकते आणि त्या तुझ्या खूप मोठ्या चाहत्या आहेत. खरे तर त्यांनी आणि त्यांच्या वर्गमित्रांनी तुम्हाला पंतप्रधानांना धन्यवाद असे पत्र लिहिले आहे.

पंतप्रधान – हे छान आहे! माझ्या आणि मन की बात श्रोत्यांच्या मुलींना खूप आशीर्वाद द्या.

सुनील- खूप खूप धन्यवाद. तुमच्यामुळे देशाच्या मुलींच्या चेहऱ्यावर हसू सतत वाढत आहे.

पंतप्रधान – सुनील जी तुमचे खूप खूप आभार.

सुनील – जी. धन्यवाद

मित्रांनो, आता आमच्याकडे फोन लाइनवर आणखी एक गृहस्थ आहेत. त्याचे नाव मंजूर अहमद. ‘मन की बात’ मध्ये, जम्मू आणि काश्मीरच्या पेन्सिल स्लेटबद्दल बोलताना मंजूर अहमद जी यांचा उल्लेख करण्यात आला होता.

पंतप्रधान – मंजूर जी, कसे आहात?

मंजूर जी – धन्यवाद सर… खूप छान करत आहात सर.

पंतप्रधान- मन की बातच्या या 100 व्या भागात तुमच्याशी बोलून खूप आनंद होत आहे.

मंजूर जी – धन्यवाद सर.

पंतप्रधान- बरं, पेन्सिल-स्लेटचं काम कसं चाललंय?

मंजूर जी – खूप छान चालले आहे सर. जेव्हापासून तुम्ही मन की बात कार्यक्रमात आमची मन की बात सांगितली तेव्हापासून सर, काम खूप वाढले आहे आणि या कामात इतरांना रोजगारही खूप वाढला आहे |

पंतप्रधान- आता किती लोकांना रोजगार मिळणार?
मंजूर जी – आता माझ्याकडे 200 प्लस आहेत…

पंतप्रधान – ग्रेट! मी खूप आनंदी आहे.

मंजूर जी – जी सर..जी सर… आता मी दोन महिन्यांत त्याचा विस्तार करत आहे आणि 200 लोकांचा रोजगार वाढेल सर.

पंतप्रधान – छान! मंजूर जी पहा…

मंजूर जी – हो सर…

पंतप्रधान- मला चांगले आठवते आणि त्या दिवशी तुम्ही मला सांगितले होते की हे असे काम आहे ज्याची ओळख नाही, स्वत:ची ओळख नाही आणि तुम्हाला खूप त्रास सहन करावा लागला आणि त्यामुळे तुम्हाला खूप त्रास सहन करावा लागला. अडचणी मात्र आता ओळख निर्माण झाली असून तुम्ही 200 हून अधिक लोकांना रोजगार देत आहात.

मंजूर जी – हो सर…

पंतप्रधान- आणि तुम्ही आम्हाला नवीन विस्तार करण्याची आणि आणखी 200 लोकांना रोजगार देण्याची आनंददायक बातमी दिली आहे.

मंजूर जी- सर, इथल्या शेतकर्‍यांनाही याचा खूप फायदा झाला, सर. एक झाड 2000 ला विकायचे, आता तेच झाड 5000 ला पोहोचले आहे साहेब. तेव्हापासून याची मागणी खूप वाढली आहे… आणि त्याला स्वतःची ओळखही मिळाली आहे. सर, माझ्याकडे यासाठी अनेक ऑर्डर्स आहेत, आता मी एक-दोन महिन्यात आणखी विस्तार करून दोन ते चार गावे कव्हर करणार आहे, 200 ते 250 मुलं मुलींना घेऊन त्यात अॅडजस्ट होऊन त्यांचा उदरनिर्वाह चालू ठेवता येईल. .

पंतप्रधान- बघा मंजूरजी, लोकलसाठी व्होकलची ताकद किती जबरदस्त आहे.., तुम्ही ती जमिनीवर दाखवली आहे.

मंजूर जी – हो सर.

पंतप्रधान- तुम्हाला आणि गावातील सर्व शेतकर्‍यांना आणि तुमच्यासोबत काम करणाऱ्या सर्व सहकाऱ्यांना खूप खूप शुभेच्छा, धन्यवाद भाऊ.

मंजूर जी – धन्यवाद सर.

मित्रांनो, आपल्या देशात असे अनेक प्रतिभावान लोक आहेत ज्यांनी आपल्या मेहनतीने यशाच्या शिखरावर पोहोचले आहे. मला आठवते, विशाखापट्टणमच्या व्यंकट मुरली प्रसाद जी यांनी आत्मनिर्भर भारत चार्ट शेअर केला होता. फक्त भारतीय उत्पादनांचा जास्तीत जास्त वापर कसा करायचा हे त्यांनी सांगितलं होतं. जेव्हा बेतियाच्या प्रमोदजींनी एलईडी बल्ब बनवण्यासाठी एक छोटेसे युनिट उभारले किंवा गडमुक्तेश्वरच्या संतोषजींनी मॅट बनवायला सुरुवात केली, तेव्हा ‘मन की बात’ हे त्यांची उत्पादने सर्वांसमोर आणण्याचे माध्यम बनले. आम्ही ‘मन की बात’ मध्ये मेक इन इंडियापासून स्पेस स्टार्ट-अप्सपर्यंत अनेक उदाहरणांवर चर्चा केली आहे.
मित्रांनो, तुम्हाला आठवत असेल की काही एपिसोड्सपूर्वी मी मणिपूरच्या बहीण विजयशांती देवीबद्दल देखील सांगितले होते. विजयशांती जी कमळाच्या तंतूपासून कपडे बनवतात. तिच्या या अनोख्या इको-फ्रेंडली कल्पनेची ‘मन की बात’मध्ये चर्चा झाली आणि तिचे काम अधिक लोकप्रिय झाले. आज विजयशांती जी फोनवर आमच्यासोबत आहेत.

पंतप्रधान :- नमस्ते विजयशांती जी! तू कसा आहेस?

विजयशांती जी :- सर, मी ठीक आहे.

पंतप्रधान :- आणि तुमचे काम कसे चालले आहे?

विजयशांती जी :- सर, अजूनही माझ्या ३० महिलांसोबत काम करत आहे

पंतप्रधान :- इतक्या कमी कालावधीत तुम्ही ३० जणांच्या टीमपर्यंत पोहोचलात!

विजयशांती जी :- होय सर, या वर्षी माझ्या क्षेत्रातील 100 महिलांसह आणखी विस्तार करा

पंतप्रधान :- तर तुमचे लक्ष्य 100 महिला आहे

विजयशांती जी :- हो! 100 महिला

पंतप्रधान :- आणि आता लोक या कमळ स्टेम फायबरशी परिचित आहेत

विजयशांती जी :- होय सर, संपूर्ण भारतातील ‘मन की बात’ कार्यक्रमातून सर्वांना माहिती आहे.

पंतप्रधान :- त्यामुळे आता ते खूप लोकप्रिय आहे

विजयशांती जी :- होय सर, पंतप्रधान ‘मन की बात’ कार्यक्रमातून सर्वांना लोटस फायबरबद्दल माहिती आहे

पंतप्रधान :- मग आता तुम्हालाही बाजार मिळाला?

विजयशांती जी :- होय, मला USA मधून मार्केट मिळाले आहे तेही मोठ्या प्रमाणात खरेदी करायचे आहे, पण मला या वर्षापासून US ला पाठवायचे आहे.

पंतप्रधान :- मग आता तुम्ही निर्यातदार आहात का?

विजयशांती जी :- होय सर, या वर्षापासून मी भारतात बनवलेले लोटस फायबर उत्पादन निर्यात करत आहे.

पंतप्रधान :- म्हणून, जेव्हा मी लोकलसाठी वोकल आणि आता लोकल फॉर ग्लोबल म्हणतो

विजयशांती जी :- होय सर, मला माझे उत्पादन जगभर पोहोचवायचे आहे

पंतप्रधान :- अभिनंदन आणि तुम्हाला शुभेच्छा

विजयशांती जी :- धन्यवाद सर

पंतप्रधान :- धन्यवाद, धन्यवाद विजयशांती

विजयशांती जी :- धन्यवाद सर

माझ्या प्रिय देशबांधवांनो, आपल्या उपनिषदातील एक मंत्र शतकानुशतके आपल्या सामूहिक विचारांना प्रेरणा देत आहे.

चरैवेती चरैवेती चरैवेती

चालत रहा – हलवत रहा – हलवत रहा

चरैवेती चरैवेती याच भावनेने आज आम्ही ‘मन की बात’चा 100 वा भाग पूर्ण करत आहोत.

भारताची सामाजिक जडणघडण मजबूत करताना, ‘मन की बात’ ही जपमाळाच्या धाग्यासारखी आहे, प्रत्येक मणी एकत्र धरून आहे. प्रत्येक प्रसंगात देशवासीयांच्या सेवेची भावना आणि कर्तृत्वाने इतरांना प्रेरणा दिली आहे.

या कार्यक्रमात प्रत्येक देशवासी इतर देशवासीयांसाठी प्रेरणा बनतो. एक प्रकारे, मन की बातचा प्रत्येक भाग पुढच्या भागासाठी मैदान तयार करतो. ‘मन की बात’ नेहमीच सद्भावना, सेवेची भावना आणि कर्तव्यभावनेने पुढे जात आहे.

ही सकारात्मकता आझादी का अमृतकालमध्ये देशाला पुढे नेईल…

तिला एका नव्या उंचीवर नेईल आणि मला आनंद आहे की ‘मन की बात’ ने केलेली सुरुवात आज देशात एक नवीन परंपरा बनत आहे. एक अशी परंपरा ज्यामध्ये आपण प्रत्येकाच्या प्रयत्नाचा आत्मा पाहतो.

मी सर्व टीव्ही चॅनेल्स, देशभरातील इलेक्ट्रॉनिक मीडियातील लोकांबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करतो, जे व्यावसायिक ब्रेकशिवाय ‘मन की बात’ दाखवतात आणि शेवटी, मी ‘मन की बात’चे आवरण धारण करणाऱ्यांचेही आभार मानतो. ‘- भारतातील लोक, भारतावर विश्वास ठेवणारे लोक. हे सर्व केवळ तुमच्या प्रेरणा आणि शक्तीमुळेच शक्य झाले आहे.

मित्रांनो, आज मला इतकं सांगायचं आहे की वेळ आणि शब्द दोन्ही कमी पडत आहेत.

पण मला खात्री आहे की तुम्हा सर्वांना माझे भाव समजतील, माझ्या भावना समजतील. तुमच्या कुटुंबातील एक सदस्य म्हणून मी ‘मन की बात‘च्या मदतीने तुमच्यामध्ये आलो आहे, तुमच्यामध्येच राहणार आहे. पुढच्या महिन्यात पुन्हा भेटू.

आम्ही पुन्हा देशवासीयांच्या यशाचा आनंद नवीन विषय आणि नवीन माहितीसह साजरा करू, तोपर्यंत मी तुमची रजा घेतो. स्वतःची आणि आपल्या प्रियजनांची चांगली काळजी घ्या. खूप खूप धन्यवाद, नमस्कार!

एम डी टी व्ही न्यूज ब्युरो ,नवी दिल्ली